Նամականի․ Քառասունքի Մտորումներ

Անկարելի Նամակ Թիւ 3

 

Քառասունքի Մտորումներ 

 

Սիրելի՛ Արմէն Յարութիւնեան‚

 

Գրեթէ քառասուն օր եղաւ‚ եւ գացիր առանց ըստ սովորութեանդ ՑԸ մը ըսելու։

 

Յուղարկաւորութենէդ ետք գրեցի քեզի հասցէագրուած թիւ 2 նամակը։  Պիտի չստանաս անիկա‚ պարզ այն պատճառով որ չղրկեցի‚ մտածելով թէ …

 

Գրած էի յուղարկաւորութեանդ ու թաղումիդ մասին։  Նամակս շարունակած էի նաեւ անդենական մեկնումիդ խորհրդածութիւններով։  Մտորումներ‚ որոնք արտայայտեցի այնպիսի դիտարկումներով‚ որոնք անկարելի է որ չանհանգստացնէին հայատառ մամուլի խմբագիրները ‚ եւ տպագրուելու պարագային ալ՝ ընթերցողները։  Կը ցաւիմ որ ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ չկատարուեցաւ քեզի նման անձի մը‚ որ իր ողջ կեանքին ընթացքին եղած է գլխագիր հայ եւ գլխագիր մարդ։  Մէկն էիր‚ որ կը հաւատայիր մարդակերտումի եւ հայակերտումի նուիրական առաքելութեան։  Փոխանակ այլ բարերարներու նման‚ անունդ յաւերժացնող կառոյցներ կերտելու‚ նախընտրեցիր նուիրատուութիւններդ ուղղել հայ ուսանողներուն‚ հայերէն եւ հայագիտական նիւթեր դասաւանդող ուսուցիչներու‚ ու հայատառ մամուլին։

 

Յիշողութեանս մէջ դրոշմուած է դագաղիդ վրայ տեղադրուած վերջին լուսանկարդ։  Լուսանկարուած էիր անցեալ հոկտեմբերին‚ Հայաստանի Հանրապետութեան դեսպան Սամուէլ Մկրտչեանի ձեռամբ Մ. Խորենացի շքանշանը ստացած օրդ։  Արհեստավարժ լուսանկարիչ Հայկ Հաճեանը տարօրինակ քմծիծաղ մը ձերբակալած էր դիմագծիդ վրայ։  Կարծես այդ վայրկեանին իսկ լռելեայն կ’արտասանէիր սփիւռքահայ մեծ բանաստեղծ Զարեհ Խրախունիի իմաստալից բանաստեղծութիւնը –

            ՏԱՊԱՆԱԳԻՐՍ

            Աստ հանգչիմ ես

            Դուք ձեր հանգիստը նայեցէք …

 

Գիտե՞ս ինչ. մարդիկ այնքան հանգիստ են‚ որ տնտեսական‚ ընկերային‚ կրթական‚ լեզուական եւ չեմ գիտեր ինչական տագնապները անգոյ կը նկատեն։  Բայց բարեբախտաբար‚ կան նաեւ մարդիկ‚ որոնք կը փնտռեն քու հատու նամակներդ։  Նամակներ‚ որոնց մէջ շատեր կը գտնէին իրենց հարազատ մտածումներն ու զգացումները։  Չմոռցած քեզի ուրախացուցիչ լուր մը տամ։  Անցեալ շաբաթ‚ հայատառ թերթի խմբագիր մը նկատել տուաւ‚ թէ քու մասիդ յետմահու աւելի գրուած էր‚ քան թէ մի քանի տարի առաջ մահացած պէյրութահայ գրողի մը մասին։  Դուն լայն ժողովրդականութիւն կը վայելէիր‚ եւ հակառակ այդ իրողութեան‚ արժանի չնկատուեցար անդամակցելու Լիբանանահայ գրողներու համախմբումին։

 

Քառասունքդ թող առիթ մը ըլլայ թարմացնելու յիշողութիւնները եւ լիբանանահայ գրականութեան պատմութեան համար նշելու հեղինակած հատորներդ‚ ինչպէս նաեւ ամբողջական ցանկը Արմէն եւ Միմի Յարութիւնեան գրական մատենաշարին։

           – Նամակներ Պէյրութէն

             հատոր Ա.

             խմբ. Երուանդ Հ. Քասունի

             (2008‚ Պէյրութ‚ 280 էջ)

             (Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար‚ թիւ 27)

          – Կեանքը նամակագրութեան Մէջ

             Լեւոն Հախվերդեանի եւ Արմէն Յարութիւնեանի նամակագրական

                                                         երկխօսութիւնը

            խմբ. Գէորգ Եազըճեան

            (2008‚ Երեւան‚ 432+16էջ‚ նկարազարդ)

            (Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար‚ թիւ 28)

          – Նամակներ Պէյրութէն

            հատոր Բ.

            խմբ. Երուանդ Հ. Քասունի

            (2010‚ Պէյրութ‚ 376 էջ)

            (Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար‚ թիւ 38)

          – Նամակներ Պէյրութէն

            հատոր Գ.

            խմբ. Գէորգ Եազըճեան

           (2014‚ Պէյրութ‚ 573+18 էջ)

           (Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար‚ թիւ 54)

         – Նամականի Արմէն Յարութիւնեանի

           Նամակագրութիւն Գէորգ Պագրճեանի եւ Զարեհ Մելքոնեանի հետ

           խմբ. Թորոս Թորանեան

           (2015‚ Պէյրութ‚ 206+2 էջ)

           (Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար‚ թիւ 55)

 

Բացակայութեանդ բաւական նոր գիրքեր լոյս տեսան‚ եւ մշակութային եւ գրական հետաքրքրական հանդիսութիւններ տեղի ունեցան։

Յաջորդ նամակին այս մասին։

 

Կարօտդ ճնշելու սկսաւ։

Կարօ Աբրահամեան

 

 

 

 

 ՄԻՄԻ ԵՒ ԱՐՄԷՆ ՅԱՐՈՒԹԻՒԵԱՆ ՄԱՏԵՆԱՇԱՐ

 

  1-  Ծառուկեան‚ Անդրանիկ.  Էնէս պիլէ թֆուլէ (արաբերէն թարգմ. Հրաչ Սահակեան) (Պէյրութ‚1987)

   2-  Հաւատով խոստովանիմ (Պէյրութ‚1992)

   3-  Հախվերդեան‚  Լեւոն.  Մենք եւ մեր ժամանակը (Պէյրութ‚ 1997)

   4-  Վարդան‚  Լեւոն.  Հայկական տասնհինգը թուրք մատենագիտութեան եւ մամուլին մէջ եւ մենք (Պէյրութ‚ 1998)

  5-  Ծառուկեան Անդրանիկ.  Առկայծող Հայեր Եւրոպայի Լոյսերուն մէջ (Հալէպ‚ 1999)

  6-  Հախվերդեան‚ Լեւոն.  Մենք եւ մեր դժուար օրերը (Երեւան‚ 2000)

  7-  Զէքիեան‚ Հայր Լեւոն.  Ինքնութեան խճանկար (Պէյրութ‚ 2001)

  8-  Թորանեան‚ Թորոս.  Ամբողջական գրագէտը Ռոպէր Հատտէճեան (Հալէպ‚ 2002)

  9-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Դանիէլ Վարուժանի‚ Սիպիլի‚ Իգնա Սարըասլանի բանաստեղծութիւնները հայ ուսանողներու մտերմութեան մէջ (պէյրութ‚ 2003)

10-  Այգեկցի‚ Վարդան վրդ.  Խրատներ (թարգմ. Պարթեւ վրդ. Կիւլիմեան (Անթիլիաս‚ 2002)

11-  Տէրտէրեան‚ Մեթր Գասպար.  Եկեղեցի-Պետութիւն յարաբերութիւններ եւ նոր աղանդաւորներ. Ներածական ակնարկ (Պէյրութ‚ 2004)

12-  Հախվերդեան‚ Լեւոն.  Ինչպէս դիտել ներկայացումը (Պէյրութ‚ 2004)

13-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-52. Իսթանպուլահայ նոր բանաստեղծութեան վէպը. Կարպիս Ճանճիկեան‚ Հայկազուն Գալուստեան եւ միւսները (Իսթանպուլ‚ 2004)

14-  Առաքելեան‚ Սերգէյ.  Երուանդ Ղազանչեան (Երեւան‚ 2004)

15-  Տոմար արձանագրութեան հայ ազգային միութեան ատենագրութեան Այնթապի ինքնապաշտանութեան (1920) (Պէյրութ‚ 2005)

16-  Խրլոպեան‚ Փրոֆ. Գէորգ.  Ցեղասպանագիտութիւն (Պէյրութ‚ 2006)

17-  Մուրատեան‚ Արմէն.  Խելքիս փչածներէն եւ այլ էջէր (Պէյրութ‚ 2005)

18-  Շէյքսպբիր.  Արքայ Լիր (թարգ. Յովհաննէս Խան Մասեհեան (Երեւան‚ 2006)

19-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-57. Գրադարանիս մոռցուած գիրքերը (Իսթանպուլ‚ 2006)

20-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Առաստաղ. Առաստաղին միւս կողմը (Երեւան‚ 2006)

21-  Միայէլեան‚ Յակոբ.  Բաց Պատուհան. Նշմարներ (Հալէպ‚ 2006)

22-  Գալոյեան‚ Սերգէյ.  Պարոյր Սեւակ. Զուտ Սովետական սպանութիւն (Երեւան‚ 2007)

23-  Օհանեան‚ Փասքալ.  Հիմէյէթ էլ-ինսէն ուալ-իպէտէթ էլ-ժէմաիյյէ պի-եէտտ էտ-տաուլի էթ-թըրքիյյի տըտ էշ-շաապ էլ-էրմէնի (արաբերէն թարգ. Նանոր Միքայէլեան-Քէքլիքեան) (Պէյրութ‚ 2007)

24-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-59. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Ա. (Իսթանպուլ‚ 2007)

25-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-60. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Բ. (Իսթանպուլ‚ 2007)

26-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-61. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Գ. (Իսթանպուլ‚ 2008)

27-  Յարութիւեան‚ Արմէն.  Նամակներ Պէյրութէն. Հատոր Ա. (Պէյրութ‚ 2008)

28-  Հախվերդեան‚ Լեւոն եւ Յարութիւնեան‚ Արմէն.  Կեանքը նամակագրութեան մէջ.  Լեւոն Հախվերդեանի եւ Արմէն Յարութիւնեանի նամակագրական երկխօսութիւնը (Երեւան‚ 2008) 

29-  Տէրտէրեան‚ Մեթր Գասպար.  Հրապարակագրական Էջէր.  Հայեացք եւ Կեցուածք (Պէյրութ‚ 2008)

30-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-62. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Դ. (Իսթանպուլ‚ 2008)

31-  Մուրատեան‚ Կարպիս Ե.  Ակնարկներ. Ութերորդ գիւղէն (Իսթանպուլ‚ 2008)

32-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-63. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Ե. (Իսթանպուլ‚ 2009)

33-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-64. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Զ. (Իսթանպուլ‚ 2009)

34-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-65. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Է. (Իսթանպուլ‚ 2010)

35-  Յակոբեան‚ Ժագ.  Լիլոյշ Ա Տոչոր …   (Պէյրութ‚ 2010)

36-  Ֆազլեան‚ Պերճ.  Մտորումներ թատրոնի մասին (Պէյրութ‚ 2010)

37-  Պ.Յակոբեան‚ Մաքրուհի.  Մանկութեանս փողոցներուն մէջ (Իսթանպուլ‚ 2010)

38-  Յարութիւնեան‚ Արմէն.  Նամակներ Պէյրութէն. Հատոր Բ. (Պէյրութ‚ 2010) 

39-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-66. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Ը. (Իսթանպուլ‚ 2010)

40-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-67. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Թ. (Իսթանպուլ‚ 2010)

41-  Դարեան‚ Արմէն.  Նամականի (Երեւան‚ 2010)

42-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Մեր մայրենի լեզուն մահամերձի անկողինին մէջ (Պէյրութ‚ 2011)

43-  Իսկահատեան‚ Յարութիւն.  Վկայարան հայակական ցեղասպանութեան.  Գիրք Գ. (Պէյրութ‚ 2011)

44-  Յակոբեան‚ Ժագ.  Յաւերժօրէն քոյդ … (Պէյրութ‚ 2011)

45-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-68.  Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Ժ. (Իսթանպուլ‚ 2012)

46-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Յուշատետր-78.  Պտոյտ մը հայոց լեզուի բառարանին մէջ. Հատոր Ա. (Իսթանպուլ‚ 2012)

47-  Թորանեան‚ Թորոս.  Հայ բժիշկներ եւ բուժաշխատողներ Սուրիոյ մէջ (Հալէպ‚ 2012)

48-  Իսկահատեան‚ Յարութիւն.  Վկայարան հայկական ցեղասպանութեան. Գիրք Դ. (Պէյրութ‚ 2012)

49-  Իսկահատեան‚ Յարութիւն.  Վկայարան հայկական ցեղասպանութեան. Գիրք Ե. (Պէյրութ‚ 2013)

50-  Հատտէճեան‚ Ռոպէր.  Պտոյտ մը հայոց լեզուի բառարանին մէջ. Հատոր Բ. (Իսթանպուլ‚ 2013)

51-  Մսըրլեան‚ Զաւէն.  Մամուլէն փրցուած էջեր (Պէյրութ‚ 2013)

52-  Հայկազ‚ Արամ.  Մոռացուած էջեր. Հատոր Գ. (1961-1966) (Երեւան‚ 2013)

53-  Հայկազ‚ Արամ.  Մոռացուած էջեր. Հատոր Դ. (1967-1969) (Երեւան‚ 2013)

54-  Յարութիւնեան‚ Արմէն.  Նամակներ Պէյրութէն. Հատոր Գ. (Պէյրութ‚ 2014)

55-  Յարութիւնեան‚ Արմէն.  Նամականի Արմէն Յարութիւնեանի (Պէյրութ‚ 2015)

56-  Սիմոնեան‚ Փափքէն.  Պատկերներ Լիբանանից (Երեւան‚ 2015)

57-  Թորանեան‚ Անի.  Արարատ (Պէյրութ‚ 2015)

58-  Թոքմաճեան‚ Հրազդան.  Գալէմքեարեաններ. Այնթապ-Դամասկոս-Հալէպ.   The Kalemkiarians. Ayntab-Damascus-Aleppo (Հալէպ‚ 2016)

59-  Գուրուեան‚ Վարդգէս.  Կապոյտ յիշատակներ հրդեհուած Մելգոնեանէն (մամուլի տակ)

60-  Յարութիւնեան‚ Արմէն.  Նամակներ Պէյրութէն. Հատոր Դ. (մամուլի տակ)