Գիւմրեցի Տուտուկահարները Շուշիի Մէջ Համերգ Պիտի Տան

Փետրուար 22-ին` ժամը 19։00-ին, Շուշիի «Նարեկացի» արուեստի միութեան տան մէջ, պիտի կայանայ Երեւանի պետական երաժշտանոցի Գիւմրիի մասնաճիւղի տուտուկահարներու համերգը։

Այս մասին, ըստ Artsakhpress.am-ի, յայտնած է Շուշիի «Նարեկացի» արուեստի միութեան պատասխանատու Մարիամ Անդրէասեան՝ ընդգծելով, որ համերգին մուտքը ազատ է բոլոր փափաքողներուն համար:

Անոր խօսքով՝ ելոյթ պիտի ունենան երիտասարդ տուտուկահարներ Կարապետ Շաբոյեան, Գէորգ Յակոբեան, Արտիոմ Պատալեան, Աշոտ Գասպարեան, ինչպէս նաեւ տհոլահար Կարէն Սարգսեան: Ծրագիրով պիտի հնչեն դասական, ժողովրդական եւ ճազ կատարումներ։

Յարութ Գնդունի Կը Բեմադրէ «Ակամայ Ստախօսը», ՀԵԸ-ի Վահրամ Փափազեան Թատերախումբով

Պէյրութի ՀԲԸՄ-ՀԵԸ-ի «Վահրամ Փափազեան» թատերախումբը հիմնուած է 1959-ին, որուն առաջին բեմադրիչը եղած է յայտնի արուեստագէտ Պերճ Ֆազլեանը՝ հիմնադիր անդամներ ունենալով խումբ մը թատերասէր երիտասարդներ։

Թատերախումբը մինչեւ օրս ունեցած է 10 բեմադրիչներ՝ Պերճ Ֆազլեան, Գրիգոր Սաթամեան, Վաչէ Ատրունի, Վաչէ Տօներեան, Յարութ Գնդունի, Վիգէն Ստեփանեան (Հայաստանէն հրաւիրեալ), Արտաշես Յովհաննէսեան (Հայաստանէն հրաւիրեալ), Գրիգոր Տէկիրմենճեան, Երուանդ Ղազանճեան (Հայաստանէն հրաւիրեալ) եւ Վարդան Մկրտիչեան։

Այս տարի՝ 2019-ին, ՀԵԸ-ի Կեդրոնական Վարչութեան կողմէ ՀԵԸ-ի «Վահրամ Փափազեան» թատերախումբը ղեկավարելու համար հրաւիրուած է լիբանանահայ ծանօթ բեմադրիչ Յարութ Գնդունին։ Ինչպէս գիտենք, Յ. Գնդունին 2013–2018 կը ղեկավարէր իր իսկ հիմնած «Մհեր Մկրտչեան» թատերախումբը, որուն հետ բեմ հանած էր կարգ մը թատերախաղեր, ինչպէս՝ «Երկու կին, մէկ ամուսին», «Անկոչ հիւրը», «Ֆանի Մամի» եւ «Թակարդը»։ Սոյն բեմադրութիւններուն մասին մամուլը լայնօրէն արձագանգած էր եւ գնահատականը տուած էր Գնդունիի արուեստի բծախնդրութեան։

Յ. Գնդունի ՀԵԸ-ի «Վահրամ Փափազեան» թատերախումբով պիտի բեմադրէ անգլիացի թատերագիր Մայքլ Գունիի «Ակամայ ստախօսը» կատակերգութիւնը, որուն թարգմանութիւնը կատարած է բեմադրիչը։ Մայքլ Գունին ծնած է 1967-ին Անգլիա։ Ան հեղինակ է 7 ֆիլմերու, ունի 4 թատերախաղեր, գրած է վէպ մը, եւ հեղինակ է նաեւ շատ մը մանկական գիրքերու։ Մայքլ Գունի զաւակն է անգլիացի յայտնի կատակերգակ, բեմադրիչ, դերասան եւ թատերագիր Ռէյ Գունիի։

«Ակամայ ստախօսը» կատակերգութիւնը, ըստ բեմադրիչ Յարութ Գնդունիի, սուտի վրայ հիմնուած «Ֆարս» մըն է, ուր ցոյց կը տրուին մարդկային ընկերութեան մէջ գործող անհեթեթ երեւոյթները եւ կատակերգութեան վերջաւորութեան, հեղինակը կ’ուզէ յիշեցնել, որ գործող ապահովագրական ընկերութիւնները մեծ մասամբ ճարպիկ ու խորամանկ պաշտօնեաներէ կազմուած են, որոնք լեզու կը թափեն յաճախորդ որսալու համար։

Ըստ բեմադրիչին՝ կատակերգութեան նիւթը հետեւեալն է. Էրիք անունով անձ մը, որ անգործ մնացած է, իր կնոջ կը ձեւացնէ, թէ ինք ամէն օր գործի կ’երթայ։ Ան իր նախկին վարձակալին անունով, ապահովագրական ընկերութենէ կը ստանայ դրամական օժանդակութիւն։ Էրիքը ստեղծած է անգոյ ծերեր եւ հիւանդներ, որոնք իբրեւ թէ իր տունը կ’ապրին ու անոնց անունով, յիշեալ ապահովագրական ընկերութենէն դրամական օգնութիւն կը ստանայ։ Անդրադառնալով իր սխալին՝ ան կ’որոշէ իր ստեղծած հիւանդներն ու ծերերը մէկ առ մէկ մեռցնել։ Կը հեռաձայնէ ապահովագրական ընկերութիւն՝ ըսելով, որ իր «հիւանդ վարձակալ»-ը մահացած է, ու ասկէ ետք պէտք չունի դրամական օգնութեան։ Ապահովագրական ընկերութենէն քննիչներ կու գան … ու հոս կը սկսի կատակերգութեան «քոնֆլիքթ»-ը։

«Ակամայ ստախօսը» կատակերգութեան մէջ դերեր վերցուցած են ՀԵԸ-ի «Վահրամ Փափազեան» թատերախումբի փորձառու եւ նոր անդամները, ինչպէս՝ Յարութ Թորոսեանը, Յարութ Մանուկեանը, Եղիկ Աւետիքեանը, Հուրի Պապահէքեանը, Դանիէլ Քէօրօղլեանը, Վիգէն Քէօշկէրեանը, Ցոլին Գարճիգեանը, Արմէն Մաճարեանը, Կարինէ Ներսէսեանը եւ Մարիա Մկրտիչեանը։

Ներկայացումները տեղի պիտի ումենան  Մարտ 22 (ԿԱԼԱ),  23, 24, 29, 30, 31-ին Պուրճ Համուտի Յակոբ Տէր Մելքոնեան թատերասրահին մէջ։

ՀԵԸ-ի «Վահրամ Փափազեան» թատերախումբի 60-ամեայ գործումէութեան յաղթական վերելքին առթիւ, սրտանց կ’ողջունենք բոլոր նախկին եւ նոր անդամները եւ կը մաղթենք, որ «փափազեանական» ջահը անմար մնայ։ Յաջողութիւն նաեւ բեմադրիչ Յարութ Գնդունիին։

 

 

ԳՐԻԳՈՐ ՊԵՏԻԿԵԱՆ (1908 – 1981)

«Ծաղիկի Շուկայ Սենի Ափին»

 

Գրիգոր Պետիկեան ուսանած  է Փարիզի գեղարուեստի դպրոցին մէջ Ժիւլեանի ակադեմիային մէջ։ Գեղնկարիչը բանաստեղծօրէն ու վաւերականօրէն  վերապատկերէ կեանքի փոքրիկ կտորներ։ Անհատական ցուցահանդէսներով հանդէս է եկած է Լոզանի մէջ (1945), Գահիրէի մէջ (1949), Փարիզի մէջ (1950, 1952, 1958), Նիւ Եորքի մէջ (1955, 1956)։ Իր ստեղծագործութիւններէն կը  գտնուին Հայաստանի ազգային պատկերասրահին մէջ:

 

Տիարպեքիրի Մէջ 1200 Տարուան Աստուածաշունչ Յայտնաբերուած է

Այժմեան Թուրքիոյ տարածքին մէջ գտնուող Տիարպեքիր նահանգի Քայափընար շրջանին մէջ յայտնաբերուած է 1200 տարուան 37 էջէ բաղկացած Նոր Կտակարան մը։ Գտածոն առգրաւուած է խումբ մը գանձագողերու ձեռքէն: Այս մասին կը հաղորդէ Tert.am-ը՝ վկայակոչելով թրքական «Ճումհուրիէթ» թերթը։ 

Աղբիւրին համաձայն՝ գործին առնչութեամբ ձերբակալուած է 3 կասկածեալ, որոնք ենթադրաբար ուզած են վաճառել Աստուածաշունչը՝ իբրեւ հնագոյն հազուագիւտ իր։

Գտածոն տարուած է յատուկ ուսումնասիրութեան: Արդէն յայտնի է, որ անիկա ունի առնուազն 1200 տարուան պատմութիւն: Աղբիւրը չի մանրամասներ, թէ ինչ լեզուով շարադրուած է Նոր Կտակարանը:

Յիշեցնենք, որ օրերս Տիարբեքիր նահանգի Սիլուան շրջանին մէջ՝ գանձագողութեան մեղադրանքով՝ ձերբակալուած էր 8 մարդ, անոնցմէ 4-ը բարձրաստիճան ոստիկաններ էին: Հարցաքննութեան ընթացքին պարզուած էր, որ ոստիկանները Սիլուանի մէջ պեղումներ սկսած են իրականացնելու՝ հայկական գանձեր գտնելու նպատակով:

 

Նոր հրատարակութիւններ

– Աղպաշեան Պարոյր Յ. (կազմող եւ խմբագիր), «Մեթր Հրաչեայ Սեդրակեան. Մարդն ու գործը», հրատարակութիւն Հայկական բարեգործական Ընդհանուր Միութեան, Պէյրութ, 2018: Մեկենասներ՝ տէր եւ տիկին Պերճ Սեդրակեան (Հ. Բ. Ը. Մ.ի, Ռ. Ա. Կ.ի եւ Թ. Մ. Մ.ի կառոյցներուն մէջ ղեկավար դիրք զբաղցուցած գործիչի վաստակին մասին, լուսանկարներ):

– Այաթա Ապտուլլահ, «Ի յիշատակ – Վերջին հայը», թրքերէնէ թարգմանիչներ՝ Էմրէ Սերպեսթ եւ Նորա Տիլինկհէմ, «Սերպեսթ փապլիշինկ», 2018 (թրքական քարոզչութեան ծառայող վէպ. Թոմարզայէն Լիբանան «վերահաստատուած» վերջին հայ, գորգագործ Գաբրիէլ Կիւզէլեանի ու անոր որդի, Լիբանանէն Մարսէյ հաստատուած Արմէնի «լաւ» յարաբերութիւնները Կեսարիոյ շրջանի թուրքերուն հետ, հակաթրքական պայքարին «տուրք» չվճարելուն համար Արմէնի սպանութիւնը ԱՍԱԼԱ-ի կողմէ) (անգլերէն):

– «[Ապտուլ]համիտեան կոտորածները», «Հայ Դատը արաբական մամուլին մէջ 1876-1923»մատենաշար, Բ. հատոր, գիտական հսկողութիւն՝ Մուհամմէտ Ռիֆաաթ ալ-Իմամ, հրատարակիչ՝ Գահիրէի Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան «Սաթենիկ Չաքըր» հիմնադրամ, տպարան «Նուպար», Գահիրէ, 2018. Ա. գիրք՝ յունուար 1894 – յուլիս 1895, Բ. գիրք՝ 1 օգոստոս 1895 – 15 նոյեմբեր 1895, Գ. գիրք՝ 16 նոյեմբեր 1895 – 30 ապրիլ 1896, Դ. գիրք՝ 1 մայիս 1896 – 31 դեկտեմբեր 1896 (սուլթան Ապտուլ Համիտ Բ.ի հայկական կոտորածներուն մասին արաբական, մասնաւորաբար եգիպտական մամուլին մէջ լոյս տեսած հրապարակումները՝ հրապարակման լուսապատճէնին եւ համակարգչային շարադրանքին հանդիպադրութեամբ, ծանօթագրութիւններ):

– Բալիկ (Բալայեան) Եզնիկ, «Առակներ», «Նոր կեանք»ի մատենաշար թիւ 41, Լոս Անճելոս, 2018, 182 էջ (97 առակ, պատկերազարդ): Լոյս տեսած է «Նոր կեանք» թերթի երկարամեայ խմբագիր ու հրատարակիչ Գրիգոր Շէնեանի մեկենասութեամբ՝ ի յիշատակ իր տիկնոջ՝ Արշօ Շէնեանի:

– Թաշճեան Վահէ (կազմող եւ խմբագիր), «Ամէնօրեայ կեանքը խորխորատին մէջ. Ցեղասպանութեան օրագիր, 1915-1918», թարգմանութիւն հայերէնէ, Berghahn Books, Նիւ Եորք – Օքսֆորտ, 2019, 220 էջ (Սուրիոյ անապատները տարագրուած երկու հայ ընտանիքներու գոյապայքարի օրագրութիւնը, 15 լուսանկար, 1 քարտէս, օգտագործուած գրականութեան ցանկ, անուանացանկ) (անգլերէն):

– «Իրաքահայ համայնքը 1915-1990 թուականներին ըստ արխիւային փաստաթղթերի», հրատարակիչ՝ Հայաստանի Ազգային արխիւ, կազմող՝ Գոհար Աւագեան, գլխաւոր խմբագիր՝ Ամատունի Վիրապեան, կենսագրական ծանօթագրութեանց հեղինակ եւ սրբագրիչ՝ Գէորգ Եազըճեան, Երեւան, 2018, 420 էջ (14,7 x 20,5 սմ.) (165 փաստաթուղթ, 234 ծանօթագրութիւն): Հրատարակութեան երաշխաւորած է Հայաստանի Ազգային արխիւի գիտական խորհուրդը: Հրատարակուած է Հ. Հ.ի Սփիւռքի նախարարութեան դրամաշնորհով:

– Ծառուկեան Անդրանիկ, «Թուղթ առ Երեւան», հայերէնէ թարգմանեցին Թաթուլ Սոնենց-Փափազեան եւ Ռուբէն Ճանպազեան, յառաջաբանի հեղինակ՝ Վահէ Հապէշեան, Create Space Independent Publishing Platform, տպարան «Հայրենիք», Ուոթըրթաուն, Ա. Մ. Ն., 119 էջ (15,2 x 22,9 սմ.) (Ա. Ծառուկեանի հռչակաւոր պոէմի առաջին անգլերէն թարգմանութիւնը):

– Կոթշլիխ Եուրկան, «Ցեղասպանութեան մեղսակցութիւն. Գերմանիոյ դերը հայոց բնաջնջման մէջ», գերմաներէնէ թարգմանիչներ՝ Ժորժ Պարլեր եւ Սիմոն Պարլեր, BKF հրատարակչութիւն, տպարան Hubert u Co., Կէօթինկեն, հոկտեմբեր 2018 (2015-ի մարտին գերմաներէնով լոյս տեսած հատորին թարգմանութիւնը. նախաբան, վերջաբան, յաւելուած՝ փաստաթուղթեր, ծանօթագրութիւններ, օգտագործուած գրականութեան ու եզրոյթներու ցանկեր, եւ այլն, քարտէսներ, լուսանկարներ) (ֆրանսերէն):

– Պապիկեան Յակոբ, «Ատանայի կոտորածները. Ականատեսի հաշուետուութիւն», թարգմանիչ, վերաքննիչ, յառաջաբանի եւ ծանօթագրութեանց հեղինակ՝ Ա. Կիւրեղեան, Հայկազեան համալսարանի հրատարակչութիւն, Պէյրութ, 2018, 140 էջ (Օսմանեան խորհրդարանի հայազգի իթիիհատական երեսփոխան, Կիլիկիոյ 1909-ի ապրիլեան կոտորածները հետաքննած խորհրդարանական յանձնախումբի անդամ Յակոբ Պապիկեանի հաշուետուութիւնը ջարդերու վայրերն այցելելէ յետոյ) (անգլերէն):

– Քոչարեան Ռոպերթ, «Կեանք եւ ազատութիւն. Հայաստանի եւ Ղարաբաղի նախկին նախագահին իենքնակենսագրութիւնը», ծրագրի խորհրդական՝ Մարք Ռոզին, խմբագիրներ՝ Վասիլի Փոտոպետ եւ Մարինա Քոսթրոմինա, «Ինթելեքթուալնայա լիթերաթուրա» հրատարակչութիւն, Մոսկուա, 2019, 502 էջ (15 x 21 սմ.) (Ռոպերթ Քոչարեանի կեանքի ուղին, գունաւոր եւ սեւ-ճերմակ լուսանկարներ, գիրքին մէջ յիշատակուող անձերու կենսագրական համառօտ տուեալներ, անձնանուններու ցանկ) (ռուսերէն): «Գիրքը ստեղծուած է Իրինա Ապրամովայի մասնակցութեամբ»:

– Օրմանեան Մաղաքիա արքեպիսկոպոս, «Հայոց եկեղեցին», վերահրատարակութիւն Կոստանդնուպոլսոյ հայոց պատրիարքութեան «Յովակիմեան» մատենաշարի թիւ 8, աշխատասիրող եւ ներածական խօսքի հեղինակ՝ Վաղինակ սարկաւագ Սերովբեան, Սթամպուլ, 2018, 288 էջ (վաստակաւոր եկեղեցականի՝ 1911-ին առաջին անգամ լոյս տեսած աշխատութեան վերահրատարակութիւնը, Օրմանեանի կենսագրութիւնը եւ լուսանկարը, հատորի հայերէն եւ օտարալեզու հրատարակութեանց մատենագիտութիւնը, Ամենայն Հայոց, Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեանց եւ Երուսաղէմի ու Կոստանդնուպոլսոյ պատրիարքութեանց գաւազանագիրքը, անձնանուններու, տեղանուններու եւ այլ յատուկ անուններու ցանկեր ու այլ նիւթեր): Լոյս տեսած է Սելմա Իսկենտէրէօզի մեկենասութեամբ՝ ի յիշատակ իր ծնողաց՝ Սելիմ եւ Սիրանոյշ Իսկենտէրի:

Երեւանը Այս Շաբաթ

Ներկայացում

Շէնքում իրավիճակ ա փոխուել

  • 05/02/2019 19:000 6/02/2019 19:00
  • Նարեկ Դուրեանի «Բոհեմ» թատրոն
  • Հասցէ՝ Մ. Բաղրամեան 3Հեռախօս՝  +374 96 506 656
  • 2500 – 4000 դրամ

Նարեկ Դուրեանը կը ներկայացնէ նոր կատակերգութիւն:

 

tRaffik

Ներկայացում

  • 10/02/2019 19:30
  • Նարեկ Դուրեանի «Բոհեմ» թատրոն
  • Հասցէ՝ Մ. Բաղրամեան 3Հեռախօս՝  +374 96 506 656
  • 2000 – 5000 դրամ

Նոր մենաներկայացում

Ռաֆայէլ Երանոսեան

Սցենարի հեղինակներ՝ Ռաֆայէլ Երանոսեան, Արմէն Վարդանեան

Երաժշտական ձեւաւորումը՝ Վահէ Գրիգորեանի

 

Համերգ

Դաւիթ Դաւթեանի «Դասական եւ արդի երաժշտութիւնը»

Համերգ

  • 08/02/2019 19:00
  • Նարեկացի արուեստի միութիւն
  • Վարդանանց 16/1 / +(374 10) 580 105
  • Մուտքը ազատ է

Փետրուար 8-ին՝ ժամը 19:00-ին, «Նարեկացի» արուեստի միութեան մէջ տեղի կ’ունենայ սաքսոֆոնահար, դաշնակահար Դաւիթ Դաւթեանի «Դասական եւ արդի երաժշտութիւնը» խորագիրը կրող համերգային երեկոն:

Երեկոյին դաշնամուրային կատարմամբ կը հնչեն Ֆրետերիկ Շոբենի, Առնօ Պապաճանեանի, Յ.Ս. Պախի, Սերկէյ Ռախմանինովի, Մորթոնի, Ալեքսեյ Ռիպնիքովի, Լիւտվիկ վան Պեթհովենի ստեղծագործութիւններէն, իսկ սաքսոֆոնի կատարմամբ կը հնչեն Եուրի Գէորգեանի,Գ. Քալինքովիչի, Ժ. Իպերի, Պոպ Մինցերի ստեղծագործութիւններէն:

Դասական երաժշտութեան աշխարհ

Համերգ

  • 09/02/2019 19:00
  • Կոմիտասի թանգարան-հիմնարկ
  • Արշակունեաց 28, Հեռ. (+37411) 570 570
  • 3000 դրամ

Լեւոն Առաքելեան՝ թաւջութակ, Հայաստան

Սերխիօ Էսքալերա՝ դաշնամուր, Պոլիվիա

Կերվասիօ Թարակոնա՝ քլարնեթ, Ուրուկուայ

Ծրագիր.

Կ. Տեպիւսի

Հայկ Նագգաշեանի Անուան Գրական Գնահատանքի Հիմնադրամ

Սփիւռքահայ արձակագիր եւ հասարակական գործիչ Հայկ Նագգաշեանի ընտանիքը 2017ին հիմնեց «Հայկ Նագգաշեանի գրական գնահատանք» անունով հիմնադրամը, արժեւորելու հայրենի եւ սփիւռքահայ գրողներու հայերէն նորատիպ գրական-գեղարուեստական երկերը:

Հիմնադրամը կը յայտարարէ, որ կազմուած է հնգանդամ գնահատիչ մարմին մը, որ ստացուած գրական նիւթերէն մասնագիտական ընտրութիւն կատարելէ ետք, եզրափակիչ հաղորդագրութիւն պիտի հրապարակէ 2019 Հոկտեմբերին՝ Հայ մշակոյթի ամսուան հանդիսութեանց օրերուն:

Հետաքրքրուած հեղինակներէն կը խնդրուի 2018ին իրենց լոյս ընծայած գիրքերէն հինգական օրինակ եւ նոյնին PDF տարբերակը մինչեւ 2019 թուականի Ապրիլ 30 առաքել Սօսի Նագգաշեանին, հետեւեալ հասցէներով՝

Sossie Naccashian

11848 Rue Filion, Montreal, Quebec, H4J 1T3 CANADA

«Առձեռն Բառարան»ը Վերահրատարակուած

Թրքա­հայ Ու­սուցչաց Հիմ­նարկը վերհրա­­տարա­­կեց Մխի­­թարեան Միաբա­­նու­­թեան վաս­­տա­­­կաւոր ու­­սուցիչ­­նե­­­րէն Հայր Արիս­­տա­­­կէս Վար­­դա­­­պետ Պօհ­­ճա­­­լեանի «Առ­­ձեռն բա­­ռարան»ը։

Հայր Արիս­­տա­­­կէս Պօհ­­ճա­­­լեան այս աշ­­խա­­­տասի­­րու­­թիւնը առա­­ջին ան­­գամ հրա­­տարա­­կած էր 1975-ին Մխի­թարեան Միաբա­նու­թեան հիմ­նա­դիր Մխի­թար Սե­բաս­տա­ցիի ծննդեան 300-ամեակին առ­թիւ։

Պօհ­ճա­լեան նման հրա­տարա­կու­թեան մը կա­րիքը նկա­տած էր, երբ կ՚աշ­խա­տակ­ցէր Հայր Հմա­յեակ Համ­բա­րեանի մե­ծածա­ւալ եւ ար­ժէ­քաւոր հա­յերէ­նէ հա­յերէն բա­ռարա­նին։ Այն ատեն մտադ­րած էր աշա­կերտնե­րու հա­մար աւե­լի գոր­ծա­ծական առ­ձեռն բա­ռարա­նի մը, որ մօտ 45 տա­րի է կը ծա­ռայէ պոլ­սա­հայ դպրո­ցական­նե­րուն։

«Սասուցիներու Պար»ը Պոլսոյ Հանդիսատեսին Համար

Այժմէն յայտնի դար­­ձած է, թէ սոյն տա­­րուայ Մարտ ամի­­սը պոլ­­սա­­­հայու­­թեան հա­­մար մշա­­կու­­թա­­­յին գետ­­նի վրայ պի­­տի ըլ­­լայ բա­­ւակա­­նին բե­­ղուն։ Թեր­­թիս նա­­խորդ թի­­ւով անդրա­­դար­­ձած էինք թէ Աւե­­տիկեան բա­­ռարա­­նի նա­­խաձեռ­­նութեամբ հան­­րա­­­ծանօթ կա­­տակեր­­գակ Վա­­հէ Պեր­­պե­­­րեան քա­­ղաքս պի­­տի այ­­ցե­­­լէ ։ 6-7 Մար­­տի այդ ներ­­կա­­­յացումնե­­րէն ետք այս ան­­գամ Տա­­տեան վար­­ժա­­­րանի յո­­բելեանի յանձնա­­խումբի նա­­խաձեռ­­նութեամբ տե­­ղի պի­­տի ու­­նե­­­նայ Մա­­ժակ Թո­­շիկեանի վեր­­ջին յօ­­րինու­­մին՝ «Սա­­սունցի­­ներու պար» ի ներ­­կա­­­յացու­­մը 26 Մարտ երեք­­շաբթի, Պա­­քըր­­գիւղ Լէյ­­լա Կեն­­ճէ­­­րի անո­­ւան օփե­­րայի դահ­­լի­­­ճին մէջ։

Ինչպէս պի­­տի յի­­շեն «Ակօս»ի ըն­­թերցող­­նե­­­րը Գէորգ Էմի­­նի այնքան ժո­­ղովրդա­­կանա­­ցած «Սա­­սունցի­­ներու պար»ը բա­­նաս­­տեղծու­­թեան վրայ կա­­տարո­­ւած այդ յօ­­րինու­­մը իր առա­­ջին ներ­­կա­­­յացու­­մը ու­­նե­­­ցած էր Երե­­ւանի մէջ եւ այժմ Թո­­շիկեան կը պատ­­րաստո­­ւի այս խիստ պա­­տուա­­բեր ներ­­կա­­­յացու­­մը կրկնել Պոլ­­սոյ հան­­դի­­­սատե­­սին հա­­մար։

Մա­­ժակ Թո­­շիկեանի դէ­­պի երաժշտա­­կան բնաշ­­խարհ վե­­րադար­­ձը հայ եր­­գին պար­­գե­­­ւեց կո­­թողա­­յին գոր­­ծեր, նախ Հրանդ Տին­­քի ձօ­­նուած օրա­­թորիայի եւ ապա «Սա­­սու­­ցի­­­ներու պար» պա­­լէի մի­­ջոցաւ։ Եր­­կու գոր­­ծերն ալ կը պա­­հան­­ջէին երաժշտա­­կան բարձր գի­­տելիք եւ ճա­­շակ, որոնցմով օժ­­տո­­­ւած է Թո­­շիկեանը։ Եր­­կուքն ալ կը պա­­հան­­ջէին նաեւ երաժշտա­­կան վիթ­­խա­­­րի աշ­­խա­­­տու­­թիւն, որ եւս ի կա­­տար եկաւ շնոր­­հիւ Հայաս­­տա­­­նի երաժշտա­­կան լուրջ կու­­տա­­­կու­­մին։ Առա­­ջին ան­­գամ չէ որ սփիւռքի արո­­ւես­­տա­­­գէտը կ՚օգ­­տո­­­ւի այդ կու­­տա­­­կու­­մէն եւ հայ­­րե­­­նի երկրի վրայ կը գտնէ այն գոր­­ծընկեր­­նե­­­րը որոնց հետ կա­­րելի պի­­տի ըլ­­լայ յաղ­­թա­­­հարել նման բնոյ­­թով կո­­թողա­­յին գոր­­ծե­­­րու բե­­մադ­­րութիւ­­նը։ Մնաց որ Մա­­ժակ Թո­­շիկեան հա­­րուստ է նաեւ իր Պոլ­­սոյ մի­­ջավայ­­րով, քա­­նի որ ան այս քա­­ղաքին մէջ եւս ու­­նի իրեն հետ հա­­մագոր­­ծակցե­­լու տրա­­մադիր բազ­­մա­­­թիւ գոր­­ծընկեր­­ներ։ Այս բո­­լորը առան­­ցին բա­­րեբախ­­տութիւններ են ցան­­կա­­­ցած երաժշտի հա­­մար։

Հի­­մա մա­­տնո­­ւած ենք ան­­համբե­­րու­­թեան հո­­գեբա­­նու­­թեան, ըմ­­բոշխնե­­լու հա­­մար Մարտ ամ­­սու այս խիստ շա­­հեկան մշա­­կու­­թա­­­յին մի­­ջոցա­­ռումները։

Ուշագրաւ Հրատարակութիւն Մը Համշէնահայերէնի Մասին

 «Բա­­­ցի պոլ­­­սոյ բար­­­բա­­­­­­­ռէն եւ արեւմտա­­­հայե­­­րէնէն, հա­­­յերէ­­­նի նո­­­ւազա­­­գոյն երեք բար­­­բառներ դեռ կը խօ­­­սուին Թուրքիոյ մէջ։

Արթվի­­­նի Հո­­­փա եւ Պորչքա գա­­­ւառ­­­նե­­­­­­­րու 23 գիւ­­­ղե­­­­­­­րը եւ անոնցմէ ձու­­­լո­­­­­­­ւած ներ­­­քին սփիւռքը կը խօ­­­սի համ­­­շէ­­­­­­­ներէն։

Ան­­­տի­­­­­­­յոքի Սա­­­ման­­­տաղ գա­­­ւառի Վա­­­քըֆ­­­լը գիւ­­­ղը եւ հոն­­­կէ ձու­­­լո­­­­­­­ւած քա­­­նի մը հա­­­րիւր հո­­­գի կը խօ­­­սին Քե­­­սապի բար­­­բա­­­­­­­ռով։

Նո­­­ւազ ծա­­­նօթ է Չան­­­քը­­­­­­­րըյէն դէ­­­պի Ամա­­­սիա եւ Արթվին եր­­­կա­­­­­­­րող ըն­­­դարձակ տա­­­րած­­­քի մը վրայ «փո­­­շա» կամ «լոմ» կո­­­չուած քոչ­­­ւոր ժողովուրդի բար­­­բա­­­­­­­ռը։ Այս երեք լե­­­զու­­­ներն ալ կո­­­րուստեան շե­­­մին են։ Երեքն ալ իրա­­­րու հետ հա­­­ղոր­­­դակցե­­­լու կա­­­րելիու­­­թիւն չու­­­նե­­­­­­­նալու աս­­­տի­­­­­­­ճան օտա­­­րացած են եւ բա­­­ցի սի­­­րողա­­­կան մա­­­կար­­­դա­­­­­­­կով քա­­­նի մը ու­­­սումնա­­­սիրու­­­թիւննե­­­րէ երեքն ալ չեն ստու­­­գո­­­­­­­ւած։ Մեր բա­­­րեկամ Հու­­­րի­­­­­­­յէ Շա­­­հին այս պայ­­­մաննե­­­րու տակ ձեռ­­­նարկած է հսկա­­­յական գոր­­­ծի մը։ Առան­­­ձինն կրցած է պատ­­­րաստել համ­­­շէ­­­­­­­նահա­­­յերէ­­­նի կա­­­տարեալ քե­­­րակա­­­նու­­­թիւն մը։

Արեւ­­­մուտքի մէջ ար­­­դի լե­­­զուա­­­գիտու­­­թիւնը նման բնոյ­­­թի աշ­­­խա­­­­­­­տու­­­թիւննե­­­րով ծաղ­­­կած է։ Բազ­­­մա­­­­­­­հազար լե­­­զուա­­­գէտ­­­ներ տքնա­­­ջան աշ­­­խա­­­­­­­տու­­­թիւնով ու­­­սումնա­­­սիրած են քիչ ծա­­­նօթ խումբե­­­րու լե­­­զու­­­նե­­­­­­­րը։ Եթէ ապա­­­գային Թուրքիոյ մէջ ալ լե­­­զուա­­­բանու­­­թիւն կո­­­չեալ գի­­­տու­­­թիւն մը ծաղ­­­կի, այդ գի­­­տու­­­թեան առա­­­ջին օրի­­­նակ­­­նե­­­­­­­րը եկած պի­­­տի ըլ­­­լան Հու­­­րի­­­­­­­յէ Շա­­­հինի նման­­­նե­­­­­­­րուն աշ­­­խա­­­­­­­տու­­­թիւնով»։

Սե­­­ւան Նշա­­­նեան ահա այս տո­­­ղերով կը բնու­­­թագրէ եւ կ՚ող­­­ջունէ նո­­­րատիպ այն աշ­­­խա­­­­­­­տու­­­թիւնը, որ ձօ­­­նուած է համ­­­շէ­­­­­­­նահա­­­յերէ­­­նի քե­­­րակա­­­նու­­­թեան եւ հա­­­զիւ վեր­­­ջերս մուտք գոր­­­ծած գրա­­­խանութնե­­­րու մէջ։

Հու­­­րի­­­­­­­յէ Շա­­­հին իբ­­­րեւ ման­­­կա­­­­­­­վարժ եր­­­կար ու տքնա­­­ջան աշ­­­խա­­­­­­­տան­­­քով յա­­­ջողած է գլուխ հա­­­նել այս ու­­­սումնա­­­սիրու­­­թիւնը, որ իր տե­­­սակին մէջ եզա­­­կի է։ Նախ եւ առաջ այդ լե­­­զուն օգ­­­տա­­­­­­­գոր­­­ծող համ­­­շէնցի­­­ներ բա­­­ւական եր­­­կար վա­­­րանած էին իրենց արտնի լե­­­զուին ար­­­ժէք մը ներ­­­կա­­­­­­­յաց­­­նե­­­­­­­լու խնդրին մէջ։ Այդ է պատ­­­ճա­­­­­­­ռը, որ ժա­­­մանա­­­կի հո­­­լովոյ­­­թով նո­­­ւազած էր լե­­­զուի գոր­­­ծա­­­­­­­ծու­­­թիւնը եւ նոր սե­­­րունդնե­­­րը ընդհան­­­րա­­­­­­­պէս հե­­­ռացած էին իրենց մայ­­­րե­­­­­­­նիէն։ Միւս կող­­­մէ սա­­­կայն գրա­­­կան գետ­­­նի վրայ լե­­­զուն վեր­­­ջերս կ՚ար­­­ժա­­­­­­­նանար որոշ ու­­­շադրու­­­թեան։ Այդ է պատ­­­ճա­­­­­­­ռը, որ «Արաս» հրա­­­տարակ­­­չա­­­­­­­տու­­­նը հրա­­­տարա­­­կած էր Մա­­­հիր Էօզ­­­քա­­­­­­­նի «Համ­­­շէ­­­­­­­նի հե­­­քեաթ­­­ներ»ը, իր բնա­­­գիրով եւ հա­­­յերէն տար­­­բե­­­­­­­րակով։

Միաժա­­­մանակ կը հրա­­­տարա­­­կուի «Կոր» պար­­­բե­­­­­­­րակա­­­նը, որ իր կար­­­գին կը փոր­­­ձէ ընդլայ­­­նել համ­­­շէ­­­­­­­նի բար­­­բա­­­­­­­ռի գո­­­յատե­­­ւու­­­մը։ Բո­­­լոր այս յատ­­­կութիւննե­­­րով ող­­­ջունե­­­լի գործ մըն է, որ լոյս աշ­­­խարհ կու գայ շնոր­­­հիւ Հու­­­րի­­­­­­­յէ Շա­­­հինի։